{"id":5217,"date":"2021-07-08T09:15:05","date_gmt":"2021-07-08T09:15:05","guid":{"rendered":"https:\/\/religiousroutes.eu\/destination\/%ce%b9-%ce%bd-%ce%b1%ce%b3%ce%af%ce%bf%cf%85-%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%ac%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%b3%ce%bf%cf%81%ce%ac%cf%82-%ce%b9%cf%89%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b9%ce%bd%ce%b1\/"},"modified":"2021-09-07T11:09:52","modified_gmt":"2021-09-07T11:09:52","slug":"kisha-e-hirshme-e-shen-nikolles-agora-janine","status":"publish","type":"destination","link":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/destination\/kisha-e-hirshme-e-shen-nikolles-agora-janine\/","title":{"rendered":"Kisha e hirshme e Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs, Agora, Janin\u00eb"},"content":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Kisha \u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d e Agoras\u00eb ndodhet n\u00eb Janin\u00eb, n\u00eb rrug\u00ebn e sotme \u201cHaxhikonsta\u201d, n\u00eb qendr\u00ebn historike t\u00eb qytetit. Kisha ka ekzistuar q\u00eb n\u00eb fillim t\u00eb shek. XVII, sipas nj\u00eb dokumenti t\u00eb korrikut 1628, si dhe t\u00eb nj\u00eb sh\u00ebnimi p\u00ebrkujtimor n\u00eb librin e mujorit t\u00eb korrikut t\u00eb kish\u00ebs s\u00eb Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs, Kopanon, ku p\u00ebrmendet se m\u00eb 19 shkurt 1630 djali i Rexhep ag\u00ebs shkat\u00ebrroi kish\u00ebn e Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs s\u00eb Agoras\u00eb. Deri m\u00eb 2 dhjetor 1647, kisha nuk ishte rind\u00ebrtuar. Ajo p\u00ebrmendet p\u00ebrs\u00ebri n\u00eb mars 1749, por p\u00ebrs\u00ebri nuk b\u00ebhet e ditur viti i sakt\u00eb i ringritjes s\u00eb saj. I vetmi fakt i sigurt \u00ebsht\u00eb se kisha u rind\u00ebrtua midis viteve 1647-1749. Ajo u shkat\u00ebrrua s\u00ebrish gjat\u00eb p\u00ebrleshjeve t\u00eb p\u00ebrgjakshme midis Ali Pash\u00ebs dhe Hurshit Pash\u00ebs, dhe shkat\u00ebrrimit t\u00eb Janin\u00ebs n\u00eb vitin 1822 nga trupat e sulltanit. Rind\u00ebrtimi i dyt\u00eb, q\u00eb i dha kish\u00ebs pamjen e sotme, filloi n\u00eb vitin 1837, me donacionet e v\u00ebllez\u00ebrve Zosima dhe t\u00eb G. Haxhokonstas, i cili nd\u00ebrtoi edhe spitalin atje pran\u00eb dhe p\u00ebrmbylli punimet e kish\u00ebs n\u00eb vitin 1842. Nd\u00ebrkaq, t\u00eb pakta jan\u00eb informacionet p\u00ebr historin\u00eb e kish\u00ebs pas p\u00ebrfundimit t\u00eb punimeve p\u00ebr rind\u00ebrtimin e saj.
\n\u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d e Agoras\u00eb \u00ebsht\u00eb nj\u00eb kish\u00eb e madhe e tipit bazilikal me tri nefe, me \u00e7ati druri dhe me absid\u00eb shtat\u00ebfaq\u00ebshe n\u00eb an\u00ebn lindore. \u00c7atia e ngritur mb\u00ebshtetet n\u00eb dy kolonadat e brendshme, me nga pes\u00eb kolona guri secila, q\u00eb ndajn\u00eb nefet. N\u00eb an\u00ebn veriore dhe per\u00ebndimore, kisha \u00ebsht\u00eb e rrethuar nga hajati n\u00eb form\u00eb \u201cU\u201d-je, q\u00eb q\u00ebndron i mb\u00ebshtetur n\u00eb kolona kat\u00ebrk\u00ebnd\u00ebshe. N\u00eb t\u00eb gjith\u00eb shtrirjen e tij, hajati p\u00ebrb\u00ebhet nga dy kate, me katin e dyt\u00eb t\u00eb hapur nga ana e brendshme e kish\u00ebs, i cili funksionon edhe si galeri e brendshme. Lidhja e kish\u00ebs me galerin\u00eb realizohet p\u00ebrmes shkall\u00ebve t\u00eb jashtme, t\u00eb nd\u00ebrtuara n\u00eb an\u00ebn veriore dhe jugore. N\u00eb fund t\u00eb galeris\u00eb veriore, \u00ebsht\u00eb trajtuar nj\u00eb kish\u00ebz kushtuar Sh\u00ebn Elefterit. Mbi hyrjen e oborrit t\u00eb kish\u00ebs n\u00eb an\u00ebn jugore, lart\u00ebsohet kambanorja dykat\u00ebshe.
\nKisha mban n\u00eb interierin e saj shtrirje t\u00eb kufizuar t\u00eb piktur\u00ebs murale, sikund\u00ebr ngjet edhe n\u00eb kishat e tjera bashk\u00ebkoh\u00ebse t\u00eb qytetit. P\u00ebr dekorimin e kish\u00ebs jan\u00eb p\u00ebrzgjedhur pjes\u00ebt m\u00eb t\u00eb r\u00ebnd\u00ebsishme p\u00ebr nga pik\u00ebpamja e mesazhit teologjik, si\u00e7 jan\u00eb konkat e hijerores dhe kupola qendrore n\u00eb mes t\u00eb tavanit. N\u00eb vend t\u00eb kupol\u00ebs paraqitet Krishti Pantokrator (i Gjith\u00ebpushtetsh\u00ebm), i rrethuar me nga engj\u00ebj dhe profet\u00eb. N\u00eb hap\u00ebsirat e mureve midis dritareve shfaqen t\u00eb pikturuar shenjtor\u00eb me pamje t\u00eb plot\u00eb. N\u00eb fronton\u00ebt an\u00ebsor\u00eb jan\u00eb pikturuar skena t\u00eb ve\u00e7uara, t\u00eb cilat nuk jan\u00eb pjes\u00eb e nj\u00eb grupi t\u00eb vet\u00ebm ikonografik, por jan\u00eb paraqitje t\u00eb m\u00ebvet\u00ebsishme temash fetare, sipas d\u00ebshirave t\u00eb donator\u00ebve t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb. I gjith\u00eb trajtimi ikonografik i kish\u00ebs pasqyron ndikimin e ngadalt\u00eb, por gradual t\u00eb artit per\u00ebndimor, me element\u00eb t\u00eb fort\u00eb barok\u00eb, por edhe t\u00eb piktor\u00ebve Nazaren\u00eb, n\u00eb formimin e piktur\u00ebs fetare n\u00eb nj\u00eb qend\u00ebr urbane, si\u00e7 ishte Janina, gjat\u00eb k\u00ebsaj periudhe.
\nN\u00eb kish\u00eb ruhen ikona dhe objekte me origjin\u00eb ruse, shum\u00eb prej t\u00eb cilave jan\u00eb dhuruar nga Haxhikonsta n\u00eb vitin 1841, t\u00eb tilla si ikonat despotike, t\u00eb ndikuara fuqish\u00ebm nga stili i piktor\u00ebve Nazaren\u00eb.
\nSjellja n\u00eb kish\u00eb e ikonave t\u00eb atelieve ruse t\u00eb koh\u00ebs \u00ebsht\u00eb e lidhur ngusht\u00eb me personalitetin e donator\u00ebve, t\u00eb cil\u00ebt ishin an\u00ebtar\u00eb aktiv\u00eb t\u00eb komunitetit greko-rus t\u00eb shek. XIX.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Kisha \u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d e Agoras\u00eb ndodhet n\u00eb Janin\u00eb, n\u00eb rrug\u00ebn e sotme \u201cHaxhikonsta\u201d, n\u00eb qendr\u00ebn historike t\u00eb qytetit. Kisha ka ekzistuar q\u00eb n\u00eb fillim t\u00eb shek. XVII, sipas nj\u00eb dokumenti t\u00eb korrikut 1628, si dhe t\u00eb nj\u00eb sh\u00ebnimi p\u00ebrkujtimor n\u00eb librin e mujorit t\u00eb korrikut t\u00eb kish\u00ebs s\u00eb Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs, Kopanon, ku p\u00ebrmendet se m\u00eb 19 shkurt 1630 djali i Rexhep ag\u00ebs shkat\u00ebrroi kish\u00ebn e Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs s\u00eb Agoras\u00eb. Deri m\u00eb 2 dhjetor 1647, kisha nuk ishte rind\u00ebrtuar. Ajo p\u00ebrmendet p\u00ebrs\u00ebri n\u00eb mars 1749, por p\u00ebrs\u00ebri nuk b\u00ebhet e ditur viti i sakt\u00eb i ringritjes s\u00eb saj. I vetmi fakt i sigurt \u00ebsht\u00eb se kisha u rind\u00ebrtua midis viteve 1647-1749. Ajo u shkat\u00ebrrua s\u00ebrish gjat\u00eb p\u00ebrleshjeve t\u00eb p\u00ebrgjakshme midis Ali Pash\u00ebs dhe Hurshit Pash\u00ebs, dhe shkat\u00ebrrimit t\u00eb Janin\u00ebs n\u00eb vitin 1822 nga trupat e sulltanit. Rind\u00ebrtimi i dyt\u00eb, q\u00eb i dha kish\u00ebs pamjen e sotme, filloi n\u00eb vitin 1837, me donacionet e v\u00ebllez\u00ebrve Zosima dhe t\u00eb G. Haxhokonstas, i cili nd\u00ebrtoi edhe spitalin atje pran\u00eb dhe p\u00ebrmbylli punimet e kish\u00ebs n\u00eb vitin 1842. Nd\u00ebrkaq, t\u00eb pakta jan\u00eb informacionet p\u00ebr historin\u00eb e kish\u00ebs pas p\u00ebrfundimit t\u00eb punimeve p\u00ebr rind\u00ebrtimin e saj.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":3252,"parent":0,"menu_order":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","template":"","format":"standard","meta":[],"destinationcategory":[49,50],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5217"}],"collection":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination"}],"about":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/types\/destination"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5217"}],"version-history":[{"count":5,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5217\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12465,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5217\/revisions\/12465"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3252"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5217"}],"wp:term":[{"taxonomy":"destinationcategory","embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destinationcategory?post=5217"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}