{"id":5196,"date":"2021-07-08T09:15:05","date_gmt":"2021-07-08T09:15:05","guid":{"rendered":"https:\/\/religiousroutes.eu\/destination\/%ce%b9-%ce%bc-%ce%b3%ce%b5%ce%bd%ce%b5%cf%83%ce%af%ce%bf%cf%85-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b8%ce%b5%ce%bf%cf%84%cf%8c%ce%ba%ce%bf%cf%85-%cf%84%cf%83%ce%bf%cf%8d%ce%ba%ce%b1%cf%82-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b7\/"},"modified":"2021-09-07T11:13:37","modified_gmt":"2021-09-07T11:13:37","slug":"manastiri-i-hirshem-i-hyjlindeses-cuke-elliniko","status":"publish","type":"destination","link":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/destination\/manastiri-i-hirshem-i-hyjlindeses-cuke-elliniko\/","title":{"rendered":"Manastiri i hirsh\u00ebm i Hyjlind\u00ebses, \u00c7uk\u00eb, Elliniko"},"content":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Manastiri i hirsh\u00ebm i \u00c7uk\u00ebs, kushtuar Lindjes s\u00eb Hyjlind\u00ebses Mari, ngrihet n\u00eb kodr\u00ebn me t\u00eb nj\u00ebjtin em\u00ebr, 760 m mbi nivelin e detit, pran\u00eb fshatit Elliniko t\u00eb bashkis\u00eb s\u00eb Xhumerk\u00ebs Veriore. Em\u00ebrtimi rrjedh nga maja e kodr\u00ebs s\u00eb pyll\u00ebzuar, n\u00eb vllahisht \u201c\u00c7uka Analta\u201d, q\u00eb do t\u00eb thot\u00eb \u201cmaj\u00eb e lart\u00eb\u201d. Kodra \u00ebsht\u00eb leht\u00ebsisht e arritshme nga fshati Elliniko, nd\u00ebrsa n\u00eb an\u00ebn lindore \u00ebsht\u00eb rr\u00ebpir\u00eb dhe formon shpatin e djatht\u00eb t\u00eb thepisur t\u00eb gryk\u00ebs s\u00eb Arahthos. Manastriri, q\u00eb ndodhet n\u00eb buz\u00eb t\u00eb rr\u00ebpir\u00ebs, dominon zon\u00ebn dhe shihet nga t\u00eb gjitha an\u00ebt. Ai ka pamje t\u00eb mrekullueshme drejt gryk\u00ebs s\u00eb Arahthos dhe t\u00eb fshatrave p\u00ebrball\u00eb, Peristerit dhe Xhumerk\u00ebs.
\nSipas tradit\u00ebs, nj\u00eb ikon\u00eb e Virgj\u00ebresh\u00ebs Mari u gjet n\u00eb kodr\u00ebn e \u00c7uk\u00ebs dhe p\u00ebr nder t\u00eb saj banor\u00ebt e Elliniko-s nd\u00ebrtuan nj\u00eb kish\u00ebz n\u00eb kodr\u00ebn e Sh\u00ebn Marin\u00ebs, mbi fshat. Nd\u00ebrkaq, ikona largohej \u00e7do nat\u00eb p\u00ebr n\u00eb kodr\u00ebn e \u00c7uk\u00ebs, duke treguar vendin ku d\u00ebshironte t\u00eb nd\u00ebrtohej kisha e saj. P\u00ebrs\u00ebri, sipas tradit\u00ebs, manastiri u themelua n\u00eb vitin 1190 nga perandori Isaku II Angjeli (1185-1195) dhe lul\u00ebzoi gjat\u00eb koh\u00ebs s\u00eb Despotatit t\u00eb Epirit. U shkat\u00ebrrua n\u00eb vitin 1736 dhe u rinovua n\u00eb vitin 1779 dhe m\u00eb pas u b\u00eb nj\u00eb qend\u00ebr fetare dhe komb\u00ebtare helene, pasi gjat\u00eb revolucionit grek t\u00eb vitit 1821 dhe n\u00eb t\u00eb gjitha betejat komb\u00ebtare helene, ai ishte kthyer n\u00eb streh\u00eb t\u00eb revolucionar\u00ebve grek\u00eb. Manastiri siguroi t\u00eb ardhura dhe mir\u00ebmbante shkoll\u00ebn e fshatit Elliniko. Ai gjithashtu g\u00ebzonte fam\u00eb t\u00eb madhe, fal\u00eb burimit t\u00eb ujit, i cili konsiderohej sh\u00ebrues dhe ishte i k\u00ebrkuar n\u00eb t\u00eb gjith\u00eb Epirin. Panairi i manastirit kremtohej m\u00eb 8 shtator, ishte i famsh\u00ebm dhe mblidhte shum\u00eb njer\u00ebz, mes tyre dhe shum\u00eb t\u00eb s\u00ebmur\u00eb q\u00eb k\u00ebrkonin sh\u00ebrim. Pas fillimit t\u00eb shek. XIX, menaxhimi i keq e \u00e7oi manastirin n\u00eb r\u00ebnie. P\u00ebr shum\u00eb vjet mbeti i braktisur, derisa u rehabilitua n\u00eb fund t\u00eb viteve 1990, kur qelit\u00eb dhe objektet ndihm\u00ebse t\u00eb tij u restauruan.
\nManastiri ka karakter fortese dhe \u00ebsht\u00eb i rrethuar me mure t\u00eb larta. Hyrja e manastirit \u00ebsht\u00eb zbukuruar me gdhendje n\u00eb gur. P\u00ebrve\u00e7 katholikonit, ai p\u00ebrb\u00ebhet nga nj\u00eb num\u00ebr nd\u00ebrtesash t\u00eb tjera, si konak\u00ebt, cisterna dhe kulla e kambanores. Konak\u00ebt dykat\u00ebsh t\u00eb qelive jan\u00eb vendosur n\u00eb an\u00ebn jugper\u00ebndimore dhe veriore t\u00eb kompleksit dhe pjesa m\u00eb t\u00eb madhe e tyre \u00ebsht\u00eb nd\u00ebrtuar n\u00eb shek. XVIII-XIX. Cisterna me mbules\u00ebn e saj ndodhet n\u00eb an\u00ebn jugper\u00ebndimore t\u00eb katholikonit dhe kambanorja e nd\u00ebrtuar me gur\u00eb daton n\u00eb vitin 1866, sipas mbishkrimit t\u00eb saj. N\u00eb an\u00ebn jugore t\u00eb manastirit, af\u00ebr hyrjes lindore, ndodhet kisha e s\u00eb T\u00ebr\u00ebshenjt\u00ebs, e cila ka p\u00ebsuar d\u00ebmtime t\u00eb konsiderueshme nga zjarri.
\nKatholikoni, i nd\u00ebrtuar me gur\u00eb t\u00eb bardh\u00eb t\u00eb latuar, ndodhet n\u00eb qend\u00ebr t\u00eb kompleksit dhe me gjas\u00eb daton n\u00eb fund t\u00eb shek. XVII. Kisha \u00ebsht\u00eb nj\u00ebnef\u00ebshe, e tipit kryq i brendashkruar, me portik me dy kolona n\u00eb hyrjen e saj. Interieri i kish\u00ebs \u00ebsht\u00eb dekoruar me piktur\u00eb murale. Mbishkrimi mbi hyrjen per\u00ebndimore, i cili sot nuk dallohet, na njofton se piktura murale e kish\u00ebs \u00ebsht\u00eb realizuar me shpenzimet e ktitorit Aleksios Papajoanu dhe se ikonostasi i gdhendur n\u00eb dru i kish\u00ebs, i shquar p\u00ebr dekorimin e im\u00ebt t\u00eb luleve, \u00ebsht\u00eb praruar m\u00eb 3 tetor 1779 nga piktori kapesovit Athanasi, i biri i piktorit t\u00eb njohur kapesovit Joani, me shpenzimet e manastirit, n\u00eb koh\u00ebn kur ishte igumen Gabrieli.
\nSot kompleksi funksionon si manastir burrash. \u00c7do t\u00eb kremte, m\u00eb 8 shtator, organizohet nj\u00eb panair i ndritur, n\u00eb t\u00eb cilin mblidhet nj\u00eb num\u00ebr i madh pelegrin\u00ebsh.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Manastiri i hirsh\u00ebm i \u00c7uk\u00ebs, kushtuar Lindjes s\u00eb Hyjlind\u00ebses Mari, ngrihet n\u00eb kodr\u00ebn me t\u00eb nj\u00ebjtin em\u00ebr, 760 m mbi nivelin e detit, pran\u00eb fshatit Elliniko t\u00eb bashkis\u00eb s\u00eb Xhumerk\u00ebs Veriore. Em\u00ebrtimi rrjedh nga maja e kodr\u00ebs s\u00eb pyll\u00ebzuar, n\u00eb vllahisht \u201c\u00c7uka Analta\u201d, q\u00eb do t\u00eb thot\u00eb \u201cmaj\u00eb e lart\u00eb\u201d. Kodra \u00ebsht\u00eb leht\u00ebsisht e arritshme nga fshati Elliniko, nd\u00ebrsa n\u00eb an\u00ebn lindore \u00ebsht\u00eb rr\u00ebpir\u00eb dhe formon shpatin e djatht\u00eb t\u00eb thepisur t\u00eb gryk\u00ebs s\u00eb Arahthos. Manastriri, q\u00eb ndodhet n\u00eb buz\u00eb t\u00eb rr\u00ebpir\u00ebs, dominon zon\u00ebn dhe shihet nga t\u00eb gjitha an\u00ebt. Ai ka pamje t\u00eb mrekullueshme drejt gryk\u00ebs s\u00eb Arahthos dhe t\u00eb fshatrave p\u00ebrball\u00eb, Peristerit dhe Xhumerk\u00ebs.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":3200,"parent":0,"menu_order":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","template":"","format":"standard","meta":[],"destinationcategory":[49,50],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5196"}],"collection":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination"}],"about":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/types\/destination"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5196"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5196\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12476,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5196\/revisions\/12476"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3200"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5196"}],"wp:term":[{"taxonomy":"destinationcategory","embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destinationcategory?post=5196"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}