Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n
Kisha e Metamorfoz\u00ebs s\u00eb Shp\u00ebtimtarit ndodhet af\u00ebr Klimatias\u00eb, n\u00eb veriper\u00ebndim t\u00eb saj dhe \u00ebsht\u00eb e rrethuar nga muri i ul\u00ebt i oborrit. Thjesht\u00ebsia e monumentit nga jasht\u00eb bie n\u00eb kontrast me dekorimin e brendsh\u00ebm, i cili e rendit at\u00eb nd\u00ebr ansamblet m\u00eb t\u00eb shquara t\u00eb piktur\u00ebs pasbizantine t\u00eb Epirit. Mbishkrimi ktitorik na informon se kisha \u00ebsht\u00eb nd\u00ebrtuar nga themelet dhe \u00ebsht\u00eb pikturuar n\u00eb vitin 1568, edhe pse nga t\u00eb dh\u00ebnat e regjistrimit t\u00eb vendbanimit, dihet se ajo ekzistonte tashm\u00eb q\u00eb n\u00eb vitin 1564. Viti 1568 i referohet pikturimit t\u00eb saj nga dora e piktorit nga Thiva, Franko Kontari, dhe ndoshta edhe rinovimit t\u00eb nd\u00ebrtes\u00ebs, nd\u00ebrsa nisma p\u00ebr rind\u00ebrtimin nga e para u nd\u00ebrmor nga igumen Mitrofani.
\nKisha \u00ebsht\u00eb nj\u00ebnef\u00ebshe me p\u00ebrmasa t\u00eb vogla, me qemer, absid\u00eb trefaq\u00ebshe dhe, n\u00eb per\u00ebndim, me narteks t\u00eb m\u00ebvonsh\u00ebm, pa piktur\u00eb murale; data e nd\u00ebrtimit t\u00eb narteksit nuk \u00ebsht\u00eb e njohur. Sot, hyrja n\u00eb kish\u00eb b\u00ebhet nga ana per\u00ebndimore e narteksit dhe e naosit. N\u00eb veriper\u00ebndim t\u00eb kish\u00ebs ngrihet kambanorja, nd\u00ebrtim m\u00eb i ri, nd\u00ebrsa n\u00eb jugper\u00ebndim ruhen rr\u00ebnojat e nd\u00ebrtesave, n\u00ebn t\u00eb cilat q\u00ebndron nj\u00eb hap\u00ebsir\u00eb e madhe me qemer me p\u00ebrdorim t\u00eb panjohur, por sipas tradit\u00ebs, funksiononte si Shkoll\u00eb e Fsheht\u00eb.
\nKisha \u00ebsht\u00eb dekoruar me piktur\u00eb murale t\u00eb ruajtur mir\u00eb n\u00eb hap\u00ebsir\u00ebn e naosit dhe t\u00eb hijerores, ku paraqiten tema nga cikli eukaristik, kristologjik dhe theomitorik. N\u00eb hijerore spikasin skenat e Ngjitjes s\u00eb Zotit n\u00eb Qiej dhe ajo e Liturgjis\u00eb Hyjnore, nd\u00ebrsa n\u00eb naos, n\u00eb qend\u00ebr t\u00eb qemerit, dominon Krishti Pantokrator (i Gjith\u00ebpushtetsh\u00ebm), rreth t\u00eb cilit \u00ebsht\u00eb organizuar programi ikonografik. N\u00eb murin per\u00ebndimor ve\u00e7on skena me shum\u00eb personazhe e Kryq\u00ebzimit t\u00eb Krishtit dhe n\u00eb murin verior tema jasht\u00ebzakonisht e rrall\u00eb dhe interesante \u201cNgrihuni, o dyer\u201d, e njohur nga atelieja e Kontaridh\u00ebve. Programi ikonografik dhe interpretimi i temave t\u00eb kish\u00ebs zbulojn\u00eb afrimitetin dhe marr\u00ebdh\u00ebniet shum\u00ebplan\u00ebshe me ato t\u00eb kishave t\u00eb Sh\u00ebn Dhimitrit t\u00eb Klimatias\u00eb dhe t\u00eb manastirit t\u00eb Eleus\u00ebs n\u00eb ishullin e Janin\u00ebs, duke ndjekur n\u00eb organizim parimet e p\u00ebrgjithshme t\u00eb rrym\u00ebs artistike t\u00eb Shkoll\u00ebs s\u00eb Greqis\u00eb Veriper\u00ebndimore, me pik\u00eb referimi manastirin e Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs t\u00eb Filantropin\u00ebve. Gjithashtu, n\u00eb detaje t\u00eb ve\u00e7anta ikonografike vihen re ndikime nga piktura per\u00ebndimore, nga piktura bashk\u00ebkohore dhe e m\u00ebhershme e Italis\u00eb, Evrop\u00ebs Qendrore dhe e Rilindjes s\u00eb hershme.
\nPiktura murale karakterizohet nga nj\u00eb prirje e theksuar narrative, paraqitja figurative e ngjarjeve, dramatizmi dhe intensiteti n\u00eb skena dhe shfaqja e figurave njer\u00ebzore si rregull me p\u00ebrmasa harmonike.
\nIkonostasi i sot\u00ebm prej druri dhe ikonat q\u00eb e zbukurojn\u00eb at\u00eb jan\u00eb t\u00eb nj\u00eb periudhe m\u00eb te re. Ikonostasi i hersh\u00ebm nuk \u00ebsht\u00eb ruajtur, nd\u00ebrkaq kan\u00eb shp\u00ebtuar nga ai, n\u00eb gjendje t\u00eb mir\u00eb, tri ikona: ajo e Krishtit Pantokrator, e Virgj\u00ebresh\u00ebs Odhigjitria (Udh\u00ebrr\u00ebfyesja) dhe e Metamorfoz\u00ebs s\u00eb Shp\u00ebtimtarit. Stili i tyre artistik tregon se dy t\u00eb parat jan\u00eb pikturuar nga i nj\u00ebjti piktor, nd\u00ebrsa ikona e tret\u00eb \u00ebsht\u00eb vep\u00ebr e nj\u00eb piktori tjet\u00ebr. Nga ikonostasi i vjet\u00ebr ruhen, gjithashtu, kanatet e Der\u00ebs s\u00eb Bukur me sken\u00ebn e Ungjill\u00ebzimit t\u00eb Hyjlind\u00ebses, brezi i sip\u00ebrm i Apostujve me ikon\u00ebn e Deisis (Lutja) n\u00eb qend\u00ebr dhe nga t\u00eb dyja an\u00ebt ikonat me figura t\u00eb plota t\u00eb Apostujve, vepra t\u00eb cilat duhet t’i atribuohen t\u00eb gjitha nj\u00eb atelieje piktor\u00ebsh lokal\u00eb t\u00eb gjysm\u00ebs s\u00eb dyt\u00eb t\u00eb shek. XVI.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n
Kisha e Metamorfoz\u00ebs s\u00eb Shp\u00ebtimtarit ndodhet af\u00ebr Klimatias\u00eb, n\u00eb veriper\u00ebndim t\u00eb saj dhe \u00ebsht\u00eb e rrethuar nga muri i ul\u00ebt i oborrit. Thjesht\u00ebsia e monumentit nga jasht\u00eb bie n\u00eb kontrast me dekorimin e brendsh\u00ebm, i cili e rendit at\u00eb nd\u00ebr ansamblet m\u00eb t\u00eb shquara t\u00eb piktur\u00ebs pasbizantine t\u00eb Epirit. Mbishkrimi ktitorik na informon se kisha \u00ebsht\u00eb nd\u00ebrtuar nga themelet dhe \u00ebsht\u00eb pikturuar n\u00eb vitin 1568, edhe pse nga t\u00eb dh\u00ebnat e regjistrimit t\u00eb vendbanimit, dihet se ajo ekzistonte tashm\u00eb q\u00eb n\u00eb vitin 1564. Viti 1568 i referohet pikturimit t\u00eb saj nga dora e piktorit nga Thiva, Franko Kontari, dhe ndoshta edhe rinovimit t\u00eb nd\u00ebrtes\u00ebs, nd\u00ebrsa nisma p\u00ebr rind\u00ebrtimin nga e para u nd\u00ebrmor nga igumen Mitrofani.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":3148,"parent":0,"menu_order":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","template":"","format":"standard","meta":[],"destinationcategory":[49,50],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5180"}],"collection":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination"}],"about":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/types\/destination"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5180"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5180\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12464,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5180\/revisions\/12464"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3148"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5180"}],"wp:term":[{"taxonomy":"destinationcategory","embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destinationcategory?post=5180"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}