{"id":5164,"date":"2021-07-08T09:15:05","date_gmt":"2021-07-08T09:15:05","guid":{"rendered":"https:\/\/religiousroutes.eu\/destination\/%ce%b9-%ce%bc-%ce%b1%ce%b3%ce%af%ce%bf%cf%85-%ce%bd%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%bb%ce%ac%ce%bf%cf%85-%cf%86%ce%b9%ce%bb%ce%b1%ce%bd%ce%b8%cf%81%cf%89%cf%80%ce%b7%ce%bd%cf%8e%ce%bd-%ce%bd%ce%b7%cf%83%ce%af\/"},"modified":"2021-09-07T10:56:18","modified_gmt":"2021-09-07T10:56:18","slug":"manastiri-i-hirshem-shen-nikolla-i-filantropineve-ne-ishullin-e-janines","status":"publish","type":"destination","link":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/destination\/manastiri-i-hirshem-shen-nikolla-i-filantropineve-ne-ishullin-e-janines\/","title":{"rendered":"Manastiri i hirsh\u00ebm \u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d i Filantropin\u00ebve n\u00eb ishullin e Janin\u00ebs"},"content":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Manastiri i hirsh\u00ebm \u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d i Filantropin\u00ebve ose i Spanuve, nj\u00eb monument \u201cstacion\u201d fal\u00eb afreskut integral imponues, ndodhet n\u00eb nj\u00eb nivel t\u00eb ngritur, n\u00eb qoshen jugper\u00ebndimore t\u00eb zon\u00ebs s\u00eb banuar t\u00eb ishullit t\u00eb Janin\u00ebs. \u00cbsht\u00eb themeluar nga dega epirote e familjes bizantine kostandinopolitane t\u00eb Filantropin\u00ebve, t\u00eb cil\u00ebt u vendos\u00ebn n\u00eb Janin\u00eb pas pushtimit t\u00eb Kostandinopoj\u00ebs nga Kryqtar\u00ebt, n\u00eb vitin 1204. N\u00eb vitin 1291\/2, Mihal Filantropini e ringriti nga themelet ose e rinovoi rr\u00ebnj\u00ebsisht manastirin, i cili ekzistonte i strukturuar n\u00eb ishull q\u00eb n\u00eb shek. XIII-XIV. Manastiri p\u00ebrjetoi nj\u00eb lul\u00ebzim t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb n\u00eb shek. XVI, kur, me nism\u00ebn e igumen\u00ebve Neofit dhe kryesisht Joasaf Filontropinit, katholikoni i tij u rinovua, u zgjerua dhe u pikturua. N\u00eb shekujt pasues, manastiri vijoi t\u00eb kishte nj\u00eb shk\u00eblqim t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb shpirt\u00ebror n\u00eb zon\u00eb dhe gjat\u00eb gjith\u00eb veprimtaris\u00eb s\u00eb tij ruajti marr\u00ebdh\u00ebnie t\u00eb drejtp\u00ebrdrejta me qytetin e Janin\u00ebs. Koh\u00eb pas kohe manastiri ka pasur nj\u00eb p\u00ebrkrahje t\u00eb r\u00ebnd\u00ebsishme me an\u00eb t\u00eb donacioneve q\u00eb jepnin m\u00ebrgimtar\u00ebt janinjot\u00eb, si Zotos dhe Apostolos Cigaras, tregtar\u00eb t\u00eb vendosur n\u00eb Venecia, apo nga familja Spanu, me t\u00eb cil\u00ebt u lidh m\u00eb von\u00eb. P\u00ebr k\u00ebt\u00eb arsye shpeshher\u00eb manastiri p\u00ebrmendet edhe si manastiri i Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs \u201cs\u00eb Spanuve\u201d.
\nNj\u00eb pjes\u00eb e vog\u00ebl nga faza bizantine e kompleksit \u00ebsht\u00eb ende e dukshme sot. Katholikoni, nd\u00ebrtesa m\u00eb e vjet\u00ebr e kompleksit, n\u00eb fillim ishte nj\u00eb kish\u00eb nj\u00ebnef\u00ebshe me \u00e7ati druri dhe absid\u00eb gjysm\u00ebrrethore n\u00eb lindje. P\u00ebrb\u00ebhej nga naosi me hijeroren dhe narteksin, t\u00eb cilat qarkoheshin nga tre ekzonarteks\u00eb me sip\u00ebrfaqe jo t\u00eb barabart\u00eb. Forma aktuale e katholikonit \u00ebsht\u00eb rezultat i nd\u00ebrhyrjeve t\u00eb gjera, t\u00eb nd\u00ebrmarra nga Joasaf Filantropini n\u00eb dy faza t\u00eb nj\u00ebpasnj\u00ebshme, m\u00eb 1542, me z\u00ebvend\u00ebsimin e \u00e7atis\u00eb prej druri me nj\u00eb qemer gjysm\u00ebcilindrik t\u00eb zgjatur, dhe m\u00eb 1560, kur forma e saj fillestare u rrethua nga t\u00eb tria an\u00ebt, n\u00eb veri, jug dhe per\u00ebndim, me ekzonarteks\u00eb me qemer\u00eb.
\nInterieri i katholikonit u zbukurua me piktur\u00eb t\u00eb mrekullueshme murale, e p\u00ebrb\u00ebr\u00eb nga qindra paraqitje dhe figura shenjtor\u00ebsh, e cila u ekzekutua n\u00eb tri faza t\u00eb ndryshme kohore. Piktura e faz\u00ebs s\u00eb par\u00eb mbulon pjes\u00ebn e poshtme t\u00eb mureve t\u00eb naosit dhe i takon periudh\u00ebs s\u00eb viteve 1531\/2, p\u00ebrpara ristrukturimit t\u00eb kish\u00ebs. N\u00eb faz\u00ebn e dyt\u00eb, q\u00eb i takon vitit 1542, u pikturua kupola e re e kish\u00ebs dhe narteksi (lite) me ndikime nga piktori i shquar nga Thiva, Franko Katelani apo edhe me pranin\u00eb e tij. S\u00eb fundi, gjat\u00eb faz\u00ebs s\u00eb tret\u00eb, n\u00eb vitin 1560, u pikturuan tre ekzonarteks\u00ebt e katholikonit nga v\u00ebllez\u00ebrit piktor\u00eb, gjithashtu nga Thiva, Jeorgj dhe Franko Kontari. K\u00ebto afreske p\u00ebrb\u00ebjn\u00eb nj\u00eb nga veprat kulmore t\u00eb s\u00eb ashtuquajtur\u00ebs \u201cShkolla e Greqis\u00eb Veriper\u00ebndimore\u201d, nj\u00eb pik\u00eb referimi p\u00ebr studimin e k\u00ebsaj l\u00ebvizjeje artistike, si edhe nj\u00eb model udh\u00ebrr\u00ebfyes ikonografik p\u00ebr shum\u00eb piktor\u00eb t\u00eb m\u00ebvonsh\u00ebm.
\nProgrami ikonografik i kish\u00ebs p\u00ebrmban, sipas sektor\u00ebve t\u00eb organizuar n\u00eb cikle, historin\u00eb e Krishtit dhe t\u00eb s\u00eb T\u00ebr\u00ebshenjt\u00ebs Mari, martirizime shenjtor\u00ebsh, jet\u00ebn e Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs dhe skena t\u00eb tjera nga kalendari mujor, histori nga Dhiata e Vjet\u00ebr, shfaqje hyjnore dhe vizione, skena eukaristike dhe simbolike, Gjykimin e Fundit, shenjtor\u00eb t\u00eb Kish\u00ebs, t\u00eb vendosur sipas rendit hierarkik, si dhe t\u00eb urt\u00ebt helen\u00eb.
\nPiktura murale e manastirit t\u00eb Filantropin\u00ebve, me pasurin\u00eb e saj t\u00eb paarritshme ikonografike dhe origjinalitetin e strukturimit, \u00ebsht\u00eb, ndoshta, dekorimi m\u00eb ambicioz i pikturimit t\u00eb nj\u00eb kishe, q\u00eb na ka l\u00ebn\u00eb arti i periudh\u00ebs s\u00eb lul\u00ebzimit t\u00eb shek. XVI, duke e b\u00ebr\u00eb at\u00eb nj\u00eb monument t\u00eb rrall\u00eb dhe t\u00eb patejkaluesh\u00ebm p\u00ebr llojin, q\u00eb ruan njohurit\u00eb p\u00ebr koh\u00ebn.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Eleni Mihu, arkeologe<\/p>\n

Manastiri i hirsh\u00ebm \u201cSh\u00ebn Nikolla\u201d i Filantropin\u00ebve ose i Spanuve, nj\u00eb monument \u201cstacion\u201d fal\u00eb afreskut integral imponues, ndodhet n\u00eb nj\u00eb nivel t\u00eb ngritur, n\u00eb qoshen jugper\u00ebndimore t\u00eb zon\u00ebs s\u00eb banuar t\u00eb ishullit t\u00eb Janin\u00ebs. \u00cbsht\u00eb themeluar nga dega epirote e familjes bizantine kostandinopolitane t\u00eb Filantropin\u00ebve, t\u00eb cil\u00ebt u vendos\u00ebn n\u00eb Janin\u00eb pas pushtimit t\u00eb Kostandinopoj\u00ebs nga Kryqtar\u00ebt, n\u00eb vitin 1204. N\u00eb vitin 1291\/2, Mihal Filantropini e ringriti nga themelet ose e rinovoi rr\u00ebnj\u00ebsisht manastirin, i cili ekzistonte i strukturuar n\u00eb ishull q\u00eb n\u00eb shek. XIII-XIV. Manastiri p\u00ebrjetoi nj\u00eb lul\u00ebzim t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb n\u00eb shek. XVI, kur, me nism\u00ebn e igumen\u00ebve Neofit dhe kryesisht Joasaf Filontropinit, katholikoni i tij u rinovua, u zgjerua dhe u pikturua. N\u00eb shekujt pasues, manastiri vijoi t\u00eb kishte nj\u00eb shk\u00eblqim t\u00eb ve\u00e7ant\u00eb shpirt\u00ebror n\u00eb zon\u00eb dhe gjat\u00eb gjith\u00eb veprimtaris\u00eb s\u00eb tij ruajti marr\u00ebdh\u00ebnie t\u00eb drejtp\u00ebrdrejta me qytetin e Janin\u00ebs. Koh\u00eb pas kohe manastiri ka pasur nj\u00eb p\u00ebrkrahje t\u00eb r\u00ebnd\u00ebsishme me an\u00eb t\u00eb donacioneve q\u00eb jepnin m\u00ebrgimtar\u00ebt janinjot\u00eb, si Zotos dhe Apostolos Cigaras, tregtar\u00eb t\u00eb vendosur n\u00eb Venecia, apo nga familja Spanu, me t\u00eb cil\u00ebt u lidh m\u00eb von\u00eb. P\u00ebr k\u00ebt\u00eb arsye shpeshher\u00eb manastiri p\u00ebrmendet edhe si manastiri i Sh\u00ebn Nikoll\u00ebs \u201cs\u00eb Spanuve\u201d.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":3102,"parent":0,"menu_order":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","template":"","format":"standard","meta":[],"destinationcategory":[49,50],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5164"}],"collection":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination"}],"about":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/types\/destination"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5164"}],"version-history":[{"count":4,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5164\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":12461,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destination\/5164\/revisions\/12461"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3102"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5164"}],"wp:term":[{"taxonomy":"destinationcategory","embeddable":true,"href":"https:\/\/religiousroutes.eu\/sq\/wp-json\/wp\/v2\/destinationcategory?post=5164"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}